Phẫu thuật Phaco (Phacoemulsification) là một bước tiến vượt bậc trong điều trị đục thủy tinh thể – căn bệnh phổ biến dẫn đến mù lòa nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa. Trong đó, công nghệ Phaco không dao (FLACS – Femtosecond Laser-Assisted Cataract Surgery) đánh dấu sự đột phá khi không chỉ nâng cao hiệu quả điều trị mà còn giúp giảm thiểu tối đa các biến chứng so với các phương pháp trước đây.
Đặc biệt, những ưu điểm Phaco không dao so với truyền thống chính là lý do khiến công nghệ này được các chuyên gia nhãn khoa hàng đầu tin tưởng lựa chọn.
Ưu điểm Phaco không dao so với truyền thống
Mặc dù có mục đích điều trị giống nhau, đều nhằm phục hồi thị lực cho bệnh nhân đục thủy tinh thể nhưng 2 phương pháp này có sự khác biệt rất lớn. Cùng tìm hiểu với các tiêu chí sau đây.
Phaco truyền thống: Dùng dao vi phẫu tạo đường mổ
Phaco truyền thống là phương pháp điều trị đục thủy tinh thể lâu đời, trong đó Bác sĩ sử dụng dao vi phẫu để tạo đường rạch giác mạc, sau đó dùng sóng siêu âm để tán và hút nhân thủy tinh thể.
Phaco không dao (FLACS) ứng dụng laser Femtosecond thay thế dao mổ
Phaco không dao là bước cải tiến đáng kể khi dùng tia laser Femtosecond thay thế hoàn toàn dao mổ, từ khâu tạo vết rạch, mở bao trước đến làm mềm nhân. Khi so sánh giữa hai phương pháp, có thể thấy rõ sự khác biệt ở ba khía cạnh chính: quy trình thực hiện, công nghệ sử dụng và mức độ can thiệp.
Với Phaco truyền thống, toàn bộ thao tác đều thực hiện thủ công nên phụ thuộc nhiều vào tay nghề và kinh nghiệm của Bác sĩ. Công nghệ sử dụng chủ yếu là dao vi phẫu và sóng siêu âm cơ học, vốn đã chứng minh hiệu quả. Tuy nhiên, phương pháp này có xu hướng tác động nhiều hơn đến mô mắt. Nếu thao tác không chính xác, có thể làm tăng nguy cơ tổn thương mô xung quanh và phát sinh biến chứng trong quá trình phẫu thuật.
Ngược lại, Phaco không dao sử dụng tia laser Femtosecond năng lượng thấp kết hợp công nghệ OCT (công nghệ chụp ảnh cắt lớp võng mạc và các cấu trúc trong mắt bằng ánh sáng). Với khả năng can thiệp chính xác ở mức vi mô, phương pháp này ít xâm lấn và giúp ca phẫu thuật trở nên an toàn hơn, đặc biệt với những trường hợp phẫu thuật phức tạp.
Ưu điểm Phaco không dao so với truyền thống
So với Phaco truyền thống, Phaco không dao được xem là bước tiến công nghệ hiện đại trong điều trị đục thủy tinh thể, thể hiện rõ ưu thế ở nhiều khía cạnh.
Độ chính xác cao hơn
Phaco không dao ứng dụng công nghệ laser Femtosecond, được lập trình theo bản đồ giải phẫu mắt cá nhân hóa, cho phép thực hiện các thao tác với độ chính xác đến từng micron – mức độ gần như tuyệt đối trong vi phẫu. Nhờ đó, đường rạch giác mạc đạt độ chính xác tối ưu về vị trí, độ sâu và kích thước. Thao tác cắt bao trước cũng được thực hiện tròn đều, giúp định vị thấu kính nội nhãn (thấu kính nhân tạo được cấy vào mắt) chuẩn trục quang học và ổn định lâu dài.
Ít xâm lấn, không cần dao mổ, giảm tổn thương mô
Thêm một ưu điểm của Phaco không dao nữa là hạn chế dùng sóng siêu âm – yếu tố vốn gây tổn thương nội mô giác mạc. Ngoài ra, nghiên cứu năm 2022 trên Tạp chí Nhãn khoa Singapore (Singapore Ophthalmic Journal) cho thấy, Phaco không dao giúp giảm tới 30% tổn thất tế bào nội mô sau mổ so với kỹ thuật truyền thống, mang lại khả năng phục hồi thị lực nhanh chóng và an toàn hơn cho người bệnh.
Tỷ lệ biến chứng thấp hơn: giảm nguy cơ rách bao sau, viêm nhiễm
FLACS giúp giảm nguy cơ phù nề, nhiễm trùng, loạn thị sau mổ và rách bao sau. Thống kê cho thấy, tỷ lệ rách bao sau ở nhóm dùng Phaco không dao chỉ 0.3%, thấp hơn nhiều so với 1.1% ở nhóm mổ truyền thống.
Thời gian phục hồi nhanh
Nhờ vết rạch bằng laser có kích thước siêu nhỏ (2-3mm), mắt ít bị tổn thương và mau lành. Bệnh nhân mổ Phaco không dao có thể sinh hoạt trở lại sau 24–48 giờ, thị lực đạt từ 7/10 trở lên trong tuần đầu ở hơn 80% ca.
Phù hợp với nhiều đối tượng bệnh nhân ca khó
FLACS là giải pháp lý tưởng cho những bệnh nhân ca khó như đục nhân cứng, giác mạc cong bất thường, mắt đã từng phẫu thuật trước đó hoặc có bệnh lý kèm theo như cận thị nặng, đái tháo đường…
Thao báo cáo tại Hội nghị Nhãn khoa Châu Á – Thái Bình Dương (APAO Congress) 2023, khi áp dụng kỹ thuật Phaco không dao, tỷ lệ phẫu thuật thành công ở những bệnh nhân có mắt phức tạp thường cao hơn, từ 15 – 20% so với phương pháp truyền thống.
Những ai nên chọn Phaco không dao?
Phaco không dao là bước tiến hiện đại trong điều trị đục thủy tinh thể. Dưới đây là các nhóm đối tượng nên ưu tiên lựa chọn phương pháp này cũng như một vài trường hợp cần cân nhắc.
Đối tượng phù hợp
Từ những ưu điểm Phaco không dao so với truyền thống cho thấy rằng, đây là lựa chọn lý tưởng cho bệnh nhân lớn tuổi, nhân thủy tinh thể thường cứng và dày. Laser Femtosecond dễ dàng phá vỡ nhân cứng bằng năng lượng thấp, giúp hút dễ dàng hơn và giảm áp lực nội nhãn, rất có lợi cho mắt yếu.
Phương pháp này cũng đặc biệt phù hợp với người có bệnh nền như tiểu đường, cao huyết áp hoặc gặp các vấn đề mãn tính khác. Đây là nhóm bệnh nhân có nguy cơ biến chứng cao hơn khi phẫu thuật, nhất là đang dùng thuốc kháng đông, bị rối loạn đông máu hoặc tuần hoàn kém. FLACS giúp giảm các rủi ro như: rách bao sau, tụ máu tiền phòng, viêm nội nhãn, phù hoàng điểm…
Ngoài ra, người có mắt yếu – tức là giác mạc mỏng, bao sau yếu, tiền sử chấn thương mắt, đã từng mổ mắt hoặc mắc các bệnh lý như tăng nhãn áp, cận thị nặng nên chọn Phaco không dao để hạn chế các biến chứng sau phẫu thuật.
Trường hợp nên cân nhắc kỹ
Trước khi chọn mổ mắt bằng Phaco không dao, bệnh nhân cần lưu ý về khả năng tài chính. So với phương pháp truyền thống, chi phí của FLACS thường tốn kém hơn do yêu cầu về công nghệ hiện đại và trình độ chuyên môn cao của Bác sĩ.
Mặt khác, không phải Bệnh viện hoặc Phòng khám nào cũng đủ điều kiện trang bị hệ thống máy móc chuyên dụng, tân tiến để thực hiện Phaco không dao. Nếu điều trị tại các cơ sở thiếu chuyên môn hoặc thiết bị không đạt chuẩn, người bệnh có thể gặp phải nhiều rủi ro, thị lực không cải thiện như kỳ vọng.
Vai trò của Bác sĩ Nhãn khoa
Việc lựa chọn phương pháp phẫu thuật đục thủy tinh thể, dù là Phaco không dao hay truyền thống, không nên chỉ dựa vào mong muốn của bệnh nhân mà cần có sự đánh giá kỹ lưỡng, toàn diện từ Bác sĩ chuyên khoa. Dựa trên tình trạng thủy tinh thể, cấu trúc mắt, bệnh lý đi kèm và điều kiện tài chính, Bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp phù hợp nhất. Một lựa chọn đúng ngay từ đầu sẽ đóng vai trò quyết định trong việc phục hồi thị lực tối ưu và duy trì chất lượng thị giác ổn định.
Tóm lại, Phaco không dao không chỉ là một bước tiến về mặt kỹ thuật mà còn là tương lai của phẫu thuật đục thủy tinh thể. Trong bối cảnh Y học ngày càng hướng tới điều trị ít xâm lấn, phục hồi nhanh, ưu điểm Phaco không dao so với truyền thống càng trở nên nổi bật và phù hợp với nhu cầu điều trị hiện đại.